เลือกใช้ Hydrometer ให้ถูกชนิด มารู้จักกับชนิดของไฮโดรมิเตอร์กัน
ไฮโดรมิเตอร์ (Hydrometer) อาจเรียกว่า มาตรวัดความหนาแน่นของเหลว คือ อุปกรณ์วัดความถ่วงจำเพาะ (Specific gravity) หรือ ความหนาแน่น (Density) ของของเหลว โดยอาศัยหลักการลอยตัวของวัตถุ (Buoyant force)
ลักษณะของไฮโดรมิเตอร์
ไฮโดรมิเตอร์ทำมาจากแก้วปิดสนิททุกด้าน ด้านบนของไฮโดรมิเตอร์ เรียกว่า ส่วนก้าน (Stem) มีลักษณะเป็นหลอดยาวแคบๆ เป็นส่วนที่ใช้จับเพื่อจะจุ่มไฮโดรมิเตอร์ลงไปในสารละลายในส่วนของก้าน (Stem) ข้างในจะมีสเกล (Scale) เพื่ออ่านค่าของสารละลายที่ไฮโดรมิเตอร์กำลังลอย ส่วนด้านล่างของไฮโดรมิเตอร์เป็นกระเปาะ ปลายกระเปาะจะมีตะกั่ว และมีขี้ผึ้งหรือ wax ในการปิดตะกั่ว เพื่อไม่ให้เคลื่อนที่ ระดับความลึกที่จมจะแปรผกผันกับความหนาแน่น
ชนิดของไฮโดรมิเตอร์
ไฮโดรมิเตอร์มีหลายชนิด Scale ของไฮโดรมิเตอร์จะถูกออกแบบมาเพื่อใช้วัดความหนาแน่นที่ต่างชนิดกัน โดยการเทียบค่าการจมในของเหลว ชนิดของไฮโดรมิเตอร์ที่ใช้วัดความหนาแน่นของเหลวต่างๆ มีดังนี้
- ไฮโดรมิเตอร์ ที่ใช้วัดความถ่วงจำเพาะ (Specific gravity) จะมีสเกลในการวัดเป็น spgr, SG ในส่วนของก้านสเกล (Stem) จะมีตัวเลขบอกช่วงของการวัด มีอุณหภูมิอ้างอิงการใช้งาน 60/60oF หรือ 15.6/15.6oC
- ไฮโดรมิเตอร์ที่ใช้วัดความหนาแน่น (Density) ก้านสเกล (Stem) จะเป็นตัวเลขช่วงของการวัด มีหน่วยของสเกล g/cm3, g/ml และ kg/L3 มีอุณหภูมิที่ใช้อ้างอิงการวัด 20oC
- Baume ’scale เป็นไฮโดรมิเตอร์ที่ใช้วัดสารละลายที่มีความหนาแน่นมากกว่าน้ำ มีสัญลักษณ์เป็น o Be หรือ o B (degree Baume) จะอ่านค่าเป็นองศาโบเม อุณหภูมิที่ใช้อ้างอิงในการวัด 15, 15.4, 15.6 oC
- API Hydrometer (American petroleum institute) เป็นไฮโดรมิเตอร์ที่วัดสารละลายชนิดปิโตรเลียม จะมีสัญลักษณ์ oAPI หรือ API (Degree API) อุณหภูมิอ้างอิงที่ใช้ในการวัด 60/60 oF หรือ 15.6/15.6 oC
- Brix Scale สเกลบนไฮโดรมิเตอร์ชนิดนี้ มีหน่วยเป็น Brix ซึ่งหมายถึง เปอร์เซ็นต์ของแข็งที่ละลายได้ทั้งหมด (Total Soluble Solid) ต่อน้ำหนักของสารละลายโดยเทียบมาตรฐานที่ 20oC ไฮโดรมิเตอร์ชนิดนี้จะใช้กันมากในอุตสาหกรรมน้ำตาล อุตสาหกรรมเครื่องดื่ม น้ำอัดลม ตัวเลขบนสเกลจะเท่ากับเปอร์เซ็นต์ของน้ำตาลต่อน้ำหนัก (ปริมาณของน้ำตาลต่อน้ำหนัก 100 กรัมของของเหลว (w/w) ในส่วนไฮโดรมิเตอร์ที่ใช้วัด Brix ตรงกระเปาะของไฮโดรมิเตอร์ จะมีเทอร์โมมิเตอร์ใช้วัดอุณหภูมิของสารละลายด้วย
- Alcohol Hydrometer จะมี Scale 0-100% อุณหภูมิที่ใช้อ้างอิงในการวัด 20oC
ข้อควรระวังในการใช้งาน
- จับ ไฮโดรมิเตอร์ส่วนของปลายก้าน (Stem)
- การจะทำการหย่อนไฮโดรมิเตอร์ในสารละลาย ต้องค่อยๆ ปล่อย เพราะถ้าปล่อยมือจากก้านไฮโดรมิเตอร์ในทันที จะทำให้ไฮโดรมิเตอร์กระแทกตรงก้น Cylinder ทำให้ไฮโดรมิเตอร์แตกได้
- หลักการใช้ควรทำความสะอาดด้วยน้ำยาล้างเครื่องแก้ว และปล่อยให้แห้งก่อนเก็บในกล่อง
- การเลือกใช้ไฮโดรมิเตอร์ในการวัดสารละลาย ต้องดูประเภทของสารละลายที่ต้องการวัด และเลือกใช้ไฮโดรมิเตอร์ให้ถูกประเภทกับสารละลาย
ผู้เขียน LAB 7
—