เกจบล็อค ถือเป็นอีกหนึ่งเครื่องมือที่ต้องส่งมาทำการ สอบเทียบเครื่องมือวัด อย่างสม่ำเสมอ เพราะหากชำรุดแล้วอาจส่งผลให้ชิ้นงานที่ผลิตเกิดความคลาดเคลื่อนได้ เราจะมาทำความรู้จักกับเกจบล็อคกันค่ะ
Gauge Block ทำจากวัสดุใดและมีเคล็ดลับการดูแลเกจบล็อคอย่างไร
เกจบล็อค(Guage Block) คือ เครื่องมือทดสอบขนาดมาตรฐาน สามารถใช้ทดสอบเครื่องมือวัดในการวัดขนาดงานและใช้วัดเปรียบเทียบ Gauge Block ถูกสร้างขึ้นมาให้มีขนาดที่แน่นอนโดยมีขนาดตั้งแต่ 0.5-100 mm ผิวมีลักษณะที่มีความเรียบและมันเงา มีหลายขนาดให้เลือกตามต้องการ
Gauge Block ทำจากวัสดุใด
วัสดุของ Gauge Block มีหลายประเภท แต่ที่นิยมใช้เป็นเครื่องมือมาตรฐานมี 3 ประเภท ได้แก่
1.เหล็ก(Steel)
2.เซรามิก(Ceramic)
3. เหล็กคาร์ไบด์ (Tungsten Carbide)

ลักษณะรูปร่างของเกจบล็อค
1. รูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า (Rectangle Gauge Block)
2. รูปทรงสีเหลี่ยมจตุรัส (Square Gauge Block)
การแบ่งระดับของเกจบล็อค
ระดับชั้นความถูกต้องและความเที่ยงตรงของ เกจบล็อค (Gauge Block) แบ่งออกเป็น 4 Grade หรือระดับชั้นตามมาตรฐาน ISO 3650:1992 ได้แก่
- Grade K: ใช้เป็นมาตรฐานอ้างอิง
- Grade 0: ใช้สอบเทียบ Micrometer
- Grade 1: ใช้ในงานที่ต้องการความแม่นยำสูง
- Grade 2: ใช้ในงานทั่วไปที่ไม่ต้องการความละเอียดมากนัก
ซึ่งการเลือกใช้งานของแต่ละ Grade ประเมินจากความละเอียดของประเภทงานนั้นๆ

การสอบเทียบเครื่องมือวัด เกจบล็อค
การสอบเทียบเกจบล็อค (Gauge Block) จะใช้วิธีการสอบเทียบแบบเปรียบเทียบ(Comparison) ระหว่าง Gauge Block มาตรฐาน Grade K กับ Gauge Block ที่จะทำการสอบเทียบ โดยใช้ Gauge Block Comparator
เกจบล็อคต้องเตรียมเกจบล็อคอย่างไรก่อนการใช้งาน
การเตรียมเกจบล็อค(Gauge Block) ก่อนการใช้งาน มีขั้นตอนดังนี้
1. ทำความสะอาดเกจบล็อค ซึ่งแบ่งการทำความสะอาดออกตามประเภทของวัสดุที่ใช้เป็น 2 แบบ คือ
แบบที่ 1 เกจบล็อคแบบเหล็ก (Steel Gauge Block) จะต้องทำความสะอาดเอาคราบวาสลีนออกโดยใช้ผ้าสะอาด หรือทิชชู่เช็ด จากนั้นใช้กระดาษทิชชู่ไร้ฝุ่นที่ชุ่มด้วยแอลกอฮอล์เช็ดอีกครั้ง จากนั้นเช็ดด้วยกระดาษทิชชู่ไร้ฝุ่นแบบแห้งอีกครั้ง
แบบที่ 2 เกจบล็อคแบบเซรามิค(Ceramic Gauge Block) และเกจบล็อคแบบเหล็กคาร์ไบด์ (Tungsten Carbide Gauge Block) ใช้การดาษทิชชู่ไร้ฝุ่นที่ชุ่มด้วยแอลกอฮอล์เช็ด จากนั้นเช็ดด้วยกระดาษทิชชู่ไร้ฝุ่นแบบแห้งอีกครั้ง
2. แช่อุณหภูมิก่อนนำไปใช้สอบเทียบเครื่องมือ ระยะเวลาในการแช่อย่างน้อย 2 ชั่วโมงในห้องที่ควบคุมสภาวะแวดล้อม ณ อุณหภูมิ 20 ± 1 องศาเซลเซียส และความชื้นสัมพัทธ์ 55 ±10 %Rh
3. เมื่อพบเกจบล็อค ที่มีรอยขีดข่วนควรแยกออกจากกันกับเกจบล็อคที่ดีเพราะจะทำให้เกจบล็อคที่ดีชำรุดเสียหายไปด้วย
4. พยายามหลีกเลี่ยงการใช้มือเปล่าสัมผัสเกจบล็อคขณะใช้งานเนื่องจากความร้อนจากร่างกายจะทำให้ เกจบล็อคขยายตัว ควรสวมถุงมือทุกครั้งก่อนใช้งาน หรือใช้ Forceps คีบจับเกจบล็อคขณะใช้งานเสมอ
ทำไมต้องทำความสะอาด Gauge Block?
- ป้องกันคราบและสนิมที่ส่งผลต่อความแม่นยำของเครื่องมือ
- หากมีคราบหรือสนิม จะทำให้ค่าการสอบเทียบไม่ถูกต้อง
- ลดโอกาสที่เครื่องมือวัดอื่นๆ จะเสียหายจากการใช้งานร่วมกับ Gauge Block ที่มีปัญหา
- ยืดอายุการใช้งานของ Gauge Block ซึ่งมีราคาสูง
- ลดค่าใช้จ่ายในการซื้อเครื่องมือใหม่ในระยะยาว
เคล็ดลับการจัดเก็บ, การบำรุงรักษาและข้อควรระวัง เกจบล็อค
Gauge Block เป็นเครื่องมือวัดที่มีความละเอียดและราคาสูง ดังนั้นจึงต้องใช้งานด้วยความระมัดระวังและใช้อย่างถูกวิธี มีข้อแนะนำดังนี้
- หลังจากการใช้งานแล้วทำการตรวจสอบผิวหน้าทั้งสองด้านของเกจบล็อคว่ามีรอยขีดข่วนหรือไม่
- เมื่อเลิกใช้งานเกจบล็อคแล้วทำความสะอาดเกจบล็อคโดยใช้แอลล์กอฮอล ใช้กระดาษทิษชู่ไร้ฝุ่นเช็ดให้แห้งและเคลือบผิวด้วยวาสลีนกรณีเป็นเกจบล็อคแบบเหล็ก (Steel Gauge Block) และจัดเก็บใส่กล่องให้เรียบร้อย
- นำเกจบล็อคไปเก็บไว้ในตู้ดูดความชื้น
- เมื่อพบเกจบล็อคชำรุด ควรแยกออกและซ่อมโดยใช้อุปกรณ์เฉพาะทางในการซ่อมแซมเท่านั้นโดยทันที
หัวข้อการเก็บรักษา | Material | ||
Steel | Ceramic | Tungsten Carbine | |
1. ทำความสะอาดก่อน / หลัง การใช้งาน | ✔️ | ✔️ | ✔️ |
2. เช็คจุดบกพร่องที่ผิวหน้าใช้งาน | ✔️ | ✔️ | ✔️ |
3. สวมถุงมือทุกครั้งที่หยิบจับใช้งาน | ✔️ | ✔️ | ✔️ |
4. เคลือบวาสลีน | ✔️ | – | – |
5. การแตกหักเสียหาย บิ่น | – | ✔️ | ✔️ |
6. คราบ | ✔️ | ✔️ | ✔️ |
7. สนิม | ✔️ | – | – |
8. ใส่กล่อง หรือ ห่อด้วย Bubble | ✔️ | ✔️ | ✔️ |
9. เก็บไว้ในพื้นที่ที่มีความชื้นต่ำ | ✔️ | ✔️ | ✔️ |
10. ไม่วาง Gauge Block ซ้อนทับกัน | ✔️ | ✔️ | ✔️ |
ซึ่งทางบริษัท Calibration Laboratory มีการสอบเทียบ(Calibrate)เครื่องมือวัด และจำหน่ายเกจบล็อคเป็นเซ็ตและแยกชิ้นพร้อมทั้งงาน สอบเทียบเครื่องมือวัด สามารถติดต่อมาที่ sale@cal-laboratory.com ได้เลยค่ะ
ผู้เขียน Ple & Anusara
วิธีเลือกซื้อเกจบล็อก (Gauge block) ชนิดของเกจบล็อกและเลือกซื้อเกจบล็อกยังไงให้ตรงกับงาน
—