ทำไมขาตั้งเครื่องชั่งถึงเป็นเรื่อง “เล็กน้อยแต่สำคัญมาก“

ขาตั้งเครื่องชั่ง 4 ขา มีความสำคัญต่อเครื่องชั่งเป็นอย่างมาก การปรับระดับขาเครื่องชั่งเป็นขั้นตอนสำคัญที่มักถูกละเลย ซึ่งอาจส่งผลโดยตรงต่อความถูกต้องแม่นยำ และความน่าเชื่อถือของค่าที่เครื่องชั่งแสดงออกมา ไม่ว่าจะเป็นเครื่องชั่งอุตสาหกรรม เครื่องชั่งในห้องปฏิบัติการ หรือแม้กระทั่งเครื่องชั่งในสำนักงานสำหรับการตรวจสอบคุณภาพสินค้า ทั้งหมดล้วนต้องได้รับการปรับระดับให้ได้มาตรฐานก่อนใช้งานทุกครั้ง

ประโยชน์ของขาตั้งเครื่องชั่ง

ขาตั้งเครื่องชั่งมีหน้าที่ช่วยในด้านต่างๆ ดังนี้

• รองรับน้ำหนักและกระจายน้ำหนักให้สมดุล
• ทำให้เครื่องชั่งได้ระดับ การตั้งระดับทำได้ละเอียด เนื่องจากความจริงแล้วโต๊ะหน้างานไม่เคยราบ 100% การมีสกรูปรับ 4 จุดช่วยเก็บระดับบนพื้นที่เอียงหรือบุบเป็นบางส่วนทำให้เครื่องได้แนวระนาบจริงศูนย์การวัดจึงนิ่งขึ้น ตัวเลขคงที่ขึ้น
• ลดแรงสั่นสะเทือนที่ส่งผลต่อการอ่านค่า จากจุดสัมผัสสี่มุมรวมถึงยางรอง ช่วยดูดซับแรงสั่นจากโต๊ะหรือพื้นและยังทำงานร่วมกับฟิลเตอร์ของเครื่องให้การอ่านค่าเสถียร
• มีเสถียรภาพในการทรงตัวและป้องกันการล้มสูงสุดเมื่อเทียบกับขาตั้งแบบ 3 ขา หรือแบบ 5–6 ขา เนื่องจากน้ำหนักจะถูกเฉลี่ยลงทั้งสี่มุม ทำให้เครื่องไม่โยก ลดโอกาศการพลิก และโหลดตกอยู่ตำแหน่งนอกฐานน้อยลง
• ช่วยให้การปรับระดับง่ายขึ้น
• ป้องกันการโยกแม้มีแรงเฉียงที่จะส่งผลต่อการชั่ง

ความสำคัญของขาตั้งของเครื่องชั่งมีดังนี้

1. เพื่อความแม่นยำของผลการชั่ง

เครื่องชั่งทำงานโดยการรับแรงในแนวดิ่ง หากตัวเครื่องเอียงแม้เพียงเล็กน้อย น้ำหนักที่กดลงบนเซนเซอร์จะไม่ตรงตำแหน่ง ส่งผลให้ผลชั่งคลาดเคลื่อน ค่าที่เครื่องอ่านได้จึงไม่ใช่ค่าน้ำหนักจริง ดังนั้นการปรับให้เครื่องชั่งอยู่ในระดับที่ถูกต้องจึงช่วยให้ได้ผลลัพธ์ที่ถูกต้องและน่าเชื่อถือมากขึ้น

2. เพื่อให้เซนเซอร์รับแรงทำงานถูกต้อง

ภายในเครื่องชั่งจะมี Load Cell ทำหน้าที่รับน้ำหนัก ซึ่งถูกออกแบบให้รับแรงแนวดิ่งโดยตรง การใช้เครื่องชั่งในสภาพที่ไม่สมดุลจะทำให้ Load Cell รับแรงเอียง เป็นเหตุให้ค่าชั่งผิดเพี้ยนเซนเซอร์สึกหรอเร็วอายุการใช้งานลดลงดังนั้นการปรับระดับจึงช่วยยืดอายุการใช้งานของเครื่องชั่งได้อีกด้วย

3. เพื่อความเสถียรของตัวเลขบนหน้าจอ

เครื่องชั่งที่เอียงมักมีปัญหาตัวเลขไม่นิ่งหรือกระพริบ เนื่องจากจุดศูนย์ (Zero Point) ไม่เสถียร ทำให้การอ่านค่าเป็นเรื่องยาก การปรับระดับก่อนใช้งานช่วยให้ค่าชั่งนิ่งขึ้น ลดความคลาดเคลื่อน และเพิ่มคุณภาพของผลการชั่ง

4. เพื่อให้เป็นไปตามมาตรฐานการสอบเทียบ

เครื่องชั่งที่ไม่ได้อยู่ในระดับจะไม่สามารถสอบเทียบได้อย่างถูกต้อง และอาจไม่ผ่านมาตรฐานรับรอง การปรับระดับจึงเป็นขั้นตอนแรกที่ผู้สอบเทียบจะตรวจสอบก่อนเสมอ หากระดับไม่ตรง ผลการสอบเทียบทั้งหมดจะไม่เป็นที่ยอมรับ

5. เพื่อความปลอดภัยในการใช้งาน

เครื่องชั่งที่ไม่สมดุลอาจทำให้สิ่งของบนถาดกลิ้งหรือหล่นลงมา โดยเฉพาะเมื่อเป็นชิ้นงานหนักหรือมีมูลค่าสูง การปรับระดับจึงช่วยป้องกันอุบัติเหตุและลดความเสียหายที่อาจเกิดขึ้น

6. เพื่อความสม่ำเสมอของผลชั่งในระยะยาว

เมื่อเครื่องชั่งได้รับการตั้งระดับอย่างถูกต้องสม่ำเสมอ คุณภาพของผลชั่งจะเสถียรและเชื่อถือได้มากขึ้น ลดความจำเป็นในการสอบเทียบใหม่บ่อยครั้ง ทั้งยังช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายด้านการบำรุงรักษา

 

วิธีการปรับระดับขาตั้งเครื่อง

1. วางเครื่องชั่งบนโต๊ะที่แข็งแรงและไม่ยวบ โดยวางให้ตรงกับจุดที่ต้องการใช้งานจริง
2. ใช้มือลองกดสลับทั้งสี่มุมเบาๆ เพื่อดูว่าเครื่องโยกหรือไม่ ถ้าโยกแปลว่ายังมีมุมใดมุมหนึ่งไม่แตะพื้น
3. ให้มองฟองน้ำระดับบนตัวเครื่อง แล้วหมุนสกรูที่อยู่ด้านสูงให้ค่อยๆ ต่ำลง ทำทีละน้อยและทำเป็นคู่แบบไขว้เพื่อไม่ให้เครื่องบิดไปด้านใดด้านหนึ่ง
4. เมื่อฟองน้ำเริ่มขยับเข้ากึ่งกลาง ให้สลับไปปรับอีก 2 มุมที่เหลือ ทำวนซ้ำจนฟองน้ำอยู่ตรงกลางจริงๆ
5. ลองกดทั้งสี่มุมอีกครั้ง ต้องไม่มีอาการลอยหรือโยกที่มุมใดมุมหนึ่ง
6. เมื่อมั่นใจว่าเสถียรแล้วจึงเปิดเครื่อง รอให้เครื่องอุ่นตัวจนคงที่ ตั้งศูนย์
7. ทดสอบด้วยน้ำหนักทดสอบ วางกลางจานหนึ่งครั้ง แล้ววางใกล้ขอบทั้งสี่ทิศ หากตัวเลขต่างกันมากให้กลับไปปรับระดับซ้ำจนกว่าจะนิ่งใกล้เคียงกัน

การทำตามขั้นตอนดังกล่าวจะส่งผลให้แรงที่กดลงสู่โหลดเซลล์เป็นแนวดิ่งตามที่ควรเป็น ไม่เกิดกรณีเครื่องชั่งเอียงที่ส่งผลให้เกิดค่าความคลาดเคลื่อน ตัวเลขเครื่องชั่งไม่กระพริบง่าย ตัวเลขค่าศูนย์ไม่เดินระหว่างงาน สามารถใช้งานได้อย่างต่อเนื่องได้และได้ค่าที่มั่นใจมากขึ้น และยังทำให้โหลดเซลล์มีอายุใช้งานยาวขึ้นด้วย สุดท้ายนี้การปรับระดับขาตั้งเครื่องชั่งเป็นขั้นตอนที่ง่าย แต่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อความแม่นยำ ความปลอดภัย และอายุการใช้งานของเครื่องชั่งทุกประเภท การตรวจสอบฟองน้ำระดับ (Bubble Level) และปรับขาตั้งให้อยู่ในแนวระนาบทุกครั้งก่อนใช้งาน จึงเป็นสิ่งที่ผู้ใช้งานควรปฏิบัติเป็นประจำเพื่อให้ได้ผลการชั่งที่เชื่อถือได้สูงสุด

 

 

Ref.

NIST Handbook 44

American Laboratory

Vibra

 

BDS Team

 

 

 

CLC ตัวแทนจำหน่าย เครื่องชั่ง Vibra อย่างเป็นทางการ

ดูสินค้า Vibra

 

ขอใบเสนอราคา  ติดต่อเรา

พูดคุยกับเรา

บริการสอบเทียบเครื่องมือวัด  ซื้อเครื่องมือวัด